Greckie oliwki, jaki wpływ na nasze zdrowie?

Dlaczego greckie oliwki mają tak korzystny wpływ na nasze zdrowie – co twierdzą naukowcy?

Oliwki to drobne owoce rosnące na drzewach oliwnych. Mają owalny kształt i ważą niedużo, średnio od 3 do 10 g każda. Należą do grupy pestkowców. W gronie ich kuzynostwa są wiśnie, brzoskwinie, mango, ale również migdały i orzeszki ziemne. Większość oliwek ma barwę zieloną, która po osiągnięciu dojrzałości zmienia się w ciemną, prawie czarną. Są jednak odmiany oliwek, które zielonymi pozostają również po osiągnięciu pełnej dojrzałości. W Grecji i innych krajach śródziemnomorskich z większości oliwek uzyskuje się oliwę, która podobnie jak same oliwki ma dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. W tym jednak tekście zajmiemy się tylko oliwkami.

Najbardziej znanymi greckimi oliwkami są oliwki z Peloponezu, z Kalamaty

Inne, również bardzo popularne są odmiany z Thassos, Mityleny, Chalkidiki czy Krety. Oliwki zerwane prosto z drzewa nie nadają się z reguły do spożycia, są bowiem bardzo gorzkie. Za ten smak oliwek odpowiada oleuropeina, czyli związek, który w największej ilości występuje w świeżych oliwkach, przed ich fermentacją (również w liściach oliwnych i oliwie z oliwek extra virgin). Dopiero w trakcie przetworzenia znacząco tracą swoją gorycz i zyskują oryginalny smak. Trwa to zazwyczaj od kilku dni, nawet do kilku miesięcy. Każdy region, każdy miłośnik oliwek ma swoje metody przetwarzania oliwek i są one oparte o przekazywane z pokolenia na pokolenie tradycje. Te właśnie różne metody mają wpływ na końcowy smak oliwek, ich barwę i konsystencję.
Oliwki są podstawowym elementem diety śródziemnomorskiej. Powszechna wiedza oraz wszelkie badania wskazują, że regularne spożywanie oliwek dostarcza wiele korzyści zdrowotnych.

Jakie to są zatem korzyści?

Wspomniana wyżej oleuropeina, zawarta w oliwkach, które zwykliśmy spożywać, występuje w mniejszej ilości, nadal jednak dostarcza nam przeciwutleniaczy, które neutralizują wolne rodniki, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym. Wspomnę jedynie, że stres oksydacyjny stanowi istotny czynnik ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy typu 2, spowolnienia funkcji poznawczych oraz przyśpiesza ogólny proces starzenia organizmu, wpływając na komórki i tkanki.
Oliwki zawierają z sobie bardzo dużą ilość nienasyconych tłuszczy i przeciwutleniaczy. To właśnie one pomagają ustabilizować poziom cholesterolu w naszym organizmie i znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia chorób krążenia.
Zawarte z kolei w oliwkach przeciwutleniacze łagodzą stany zapalne i zwiększają poziom glutationu, który jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania naszego mózgu i innych funkcji organizmu.

Co więcej?

Oliwki zawierają w sobie kwas oleinowy, który jest głównym kwasem tłuszczowym.
I bardzo dobrze, że tak jest, bo to właśnie ten kwas dba o nasze serce. Niektóre naukowe badania podają, że oliwki oraz oliwa z oliwek obniżają ciśnienie krwi w naszych organizmach. Kolejnym ważnym zagadnieniem są związki fitochemiczne, występujące w oliwkach. To właśnie one pomagają zapobiegać utracie tkanki kostnej. Z badań wynika, że w krajach śródziemnomorskich jest mniej zachorowań na osteoporozę. Może to prowadzić do stwierdzenia, że jest to wynikiem spożywania większej ilości oliwek lub oliwy z oliwek, niż w pozostałych krajach, w których kuchnia nie jest oparta na tych owocach.

Cukrzyca. Spożywanie oliwek wspiera lepszą kontrolę cukru w organizmie. To może być przekonujące dla osób chorujących na cukrzycę lub borykających się z wahaniami poziomu cukru.
Witamina E, kluczowy przeciwutleniacz, do realizacji swoich zadań potrzebuje tłuszczy, pomagają one bowiem w rozpuszczaniu tej witaminy, a co za tym idzie – przyswajaniu jej przez organizm. Oliwki, w których jest duża zawartość tłuszczu, to właściwy wybór.
Żelazo, miedź, wapń i sód? Owszem, oliwki to mają. Tak wynika z badań. Osoby, które z różnych powodów stosują dietę niskowęglowodanową (keto, LCHF) zachęcamy do częstego sięgania po oliwki. A to za sprawą niskiej zawartości węglowodanów –  około 10-12 sztuk oliwek zawiera tylko 3 do 6 gramów węglowodanów, w tym głównie jest to błonnik (1-3 g). W związku z tym zawartość węglowodanów przyswajalnych netto jest bardzo niska, około 2-3 g. na taką porcję.

Czy są jakieś skutki uboczne?

Jak wynika z różnych źródeł, oliwki mają minimalne skutki uboczne.
Np. alergia na pyłki drzew oliwnych. W Grecji alergia ta występuję bardzo rzadko. Można również śmiało stwierdzić, że w Polsce występuje ona jeszcze rzadziej, bo nie rosną u nas drzewa oliwne. Ot, taki żarcik.
Duża ilość soli. Większość greckich oliwek przetwarzana jest do spożycia z udziałem soli, w związku z tym oliwki zawierają jej stosunkowo dużo.
Niektóre odmiany oliwek, szczególnie dojrzałe oliwki kalifornijskie, po ich przetworzeniu, mogą zawierać większe ilości akrylamidu a spożywanie tego organicznego związku chemicznego nie jest wskazane. Nie wykryto jednak tego związku w greckich oliwkach, dostępnych w sprzedaży, co jest pocieszające.

Na pierwszy rzut oka, oliwki to małe, niepozorne i skromne południowe owoce. Wystarczy jednak raz spróbować i nie sposób wyobrazić sobie popołudnia z kuchnią śródziemnomorską (oraz winem) bez ich podgryzania z sałatką, serem czy solo.

Polecamy

Źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/